بخش میکروب‌شناسی در آزمایشگاه‌ها، تنها واحدی است که غیروابسته به دستگاه‌های اتوماتیک و آنالایزرهای پیشرفته فعالیت می‌کند. به‌دلیل وابستگی این بخش به کار عملی بر روی نمونه‌های بالینی و تشخیص نهایی، میکروب‌شناسی نیاز به نظارت روزانه از سوی مسئول متخصص دارد تا همه گزینه‌های دخیل در تشخیص نهایی نتایج دور از خطا و تحت برنامه‌های کنترلی باشند.

بخش میکروبیولوژی همچنین دارای قسمت‌های مجزای کشت میکروبی، محیط‌سازی، انکوباسیون و استریلیزاسیون است. همچنین کشت مایعات و ترشحات بدن در شرایط استریل در محیط‌های کشت میکروبی، و رنگ‌آمیزی‌ها و آزمایش‌های مستقیم باکتری‌شناسی در این بخش برای جستجوی عامل بیماری‌زا انجام می‌گردد. پس از شناسایی عوامل بیماری‌زا، آزمایش آنتی‌بیوگرام انجام شده و حساسیت عوامل بیماری‌زا نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در آزمایشات میکروبی از روش های مختلفی برای افتراق و شناسایی عوامل میکروبی مختلف استفاده می شود.در اینجا پس از مقدمه ای کوتاه میتوانید راهنمای مربوط به آزمایشات میکروبی رو دانلود و حسب مورد ازش استفاده نمایید.

اهمیت محیط های کشت در آزمایشات میکروبی

نظر به اینکه فقط در بعضی موارد می توان از روی خصوصیات مرفولوژیکی باکتری نوع آن را مشخص نمود. بنابراین بمنظور جداکردن میکروبها لازم است آنها را در محیط های مصنوعی کشت داده و خواص باکتریولوژیکی آنها را مورد بررسی قرار دهیم. و هر گاه بیشتر از یک میکروب در محیط کشت مشاهده شود در این صورت لازم است آنها را از یکدیگر جدا کرده کشت خالص آن را مورد مطالعه قرار دهیدم. بنابرای سه اصل مهم زیر را در بررسی میکروب ها باید مورد توجه قرار داد.

1. تهیه محیط کشت مناسب
2. از بین بردن میکروبهای موجود در محیط کشت بوسیله استریلیزاسیون (چون میکروبها در همه جا پراکنده هستند و روی مواد مختلف و اشیایی که برای تهیه محیط کشت بکار می روند می نشینند. لذا قبل از اینکه بخواهیم نمونه مورد نظر خود را روی محیط ، کشت دهیم بایستی محیط کشت عاری از هرگونه میکروب باشد.
3. کشت میکروب و جدا کردن آن از دیگر میکروبهائی که در مواد مورد آزمایش ممکن است وجود داشته باشند.

رنگ آمیزی گرم در آزمایشات میکروبی

رنگ آمیزی گرم Gram Staining از متداول ترین روش های رنگ آمیزی در میکروبیولوژی است که برای نخستین بار توسط باکتری شناس دانمارکی هانس کریستین گرم ابداع شد. بر اساس این رنگ آمیزی باکتری ها به دو دسته گرم منفی و گرم مثبت طبقه بندی می شوند. رنگ باکتری پس از رنگ آمیزی به توانایی باکتری در حفظ رنگ اول ؛ به عبارتی به ساختمان دیواره سلولی آن باکتری بستگی دارد. در واقع دیواره سلولی باکتری های گرم مثبت ضخیم تر از دیواره سلولی باکتری های گرم منفی است و باعث می شود تا باکتری های گرم مثبت رنگ آمیزی را حفظ کنند.

راهنمای آزمایشات میکروبی

در این راهنما بسیاری از محیط های کشت میکروبی و نحوه تهیه آنها و انواع دیگر آزمایشات میکروبی و رنگ آمیزی گرم و غیره در ۸۹ صفحه فارسی ذکر شده اند. که میتوانید با دانلود این راهنما در اختیار داشته باشید. برخی از عناوین موجود در این راهنما عبارتند از :

• راهنمای انجام آزمایش محیط Bile Esculin Agar
• تست CAMP
• مصرف سیترات توسط باکتری ها
• محیط DNase Test Agar
• محیط Kligler Iron Agar
• رنگ آمیزی گرم
• مواد، محیط های کشت و دیسک های تشخیصی
• بررسی حرکت باکتری ها
• متیل رد Methyl Red Test
• فنیل آلانین د آمیناز
• PYR
• حساسیت به باسیتراسین و SXT
• محیط TCBS Agar
• محیط TSI Agar
• آزمایش VP Test
• آزمایش دکربوکسیلاسیون
• آزمایش تحمل نمک
• حساسیت به باسیتراسین
• تهیه انواع محیط کشت،معرفها و رنگ های مورد استفاده در آزمایشات میکروبی
• دستورالعمل فنی تهیه و کنترل محیط های کشت
• روش تعیین حجم لوپ
• غیره